Şeftali Yetiştiriciliği

Şeftali Yetiştiriciliği, Şeftali değişik iklim koşullarına en çok uyumlu meyvelerden birisidir. Bu vaziyet bu türün dünya üstünde kapsamlı ölçüde yayılmasında mühim bir tesir yapmıştır. Şeftali erken çiçek açan bir tür olduğundan ilkbaharın donlu geçmesi şeftali yetiştiriciliğini kısıtlayan mühim faktörlerden birisidir. Şeftali değişik iklim koşullarına en çok uyumlu meyvelerden birisidir. Bu vaziyet bu türün dünya üstünde kapsamlı ölçüde yayılmasında mühim bir tesir yapmıştır. Türkiye şeftali ve nektarin imalat ölçüsü durumundan 547.215 ton ile 7. sırada bulunmaktadır.

Kumlu, tınlı, milli, çakıllı ve hızlı ısınan alüvyal topraklarda toprak pH ı 6-7 dolaylarında meydana gelen, toprak yüzeyine yakın ana kaya olmayan etkin kireç oranı % 12 yi son bulmayan ağır ve nemli olmayan zemin suyu düzeyi düşük meydana gelen topraklarda iyi neticeler alınır. Kireç oranı yüksek topraklarda kalsiyum demir alımını engellediği için demir eksikliği klorozu meydana gelir. Şeftali bir ılıman iklim meyve türüdür. Kış mevsiminde dinlenmeye girer ve yapraklarını döker. Kuvvetli kış soğukları, düşük yaz sıcaklığı ve ilkbahar donları şeftalinin uygun fiyat olarak yetiştirilmesini önleyen iklim faktörleridir. Kış soğuklarına göre ilkbaharın geç donları şeftali yetiştiriciliğinde daha mühimdir. Çiçek tomurcuklarının kış aylarında soğuklara bir sürü sağlam olmalarına karşılık tomurcuklarda uyanmanın ilerlemesiyle, çiçeklerin açılması ve küçük meyvelerin teşekkülü ile donlara karşı hassaslık artar. Çiçeklenme vaktiyle havaların soğuması, bilhassa sıcaklığın 5°C'nin altına azalması ve yağan yağmurlar tozlayıcı böceklerin faaliyetlerini engeller. Çiçeklenme dönemi uzar. Neticede, meyve davranışı azalır. Çiçeklenme sonrasında meydana gelecek yağışlar ve yüksek hava nisbi nemi külleme, kızılleke ve klok benzeri mantarlı hastalıkların artmasına sebep olur.

Şeftali bahçesinin kurulacağı arazinin toprak yapısı, şeftalinin isteklerine uyumlu olmalıdır. Kireçli, ağır, killi, bir sürü nemli ve bir sürü kır arazilerde şeftali yetiştirilmez. Türlü sıkıntılar yaratır ve uygun fiyat olmaz. Bununla birlikte şeftali suyu seven bir meyve türü olduğu için, arazide yeteri civarı bir su kaynağı da bulunmalıdır. Bahçe yeri seçiminde iklim şartları da göz önüne alınmalıdır. Erken çiçeklenen bir tür olduğu için bilhassa ilkbahar erken donlarının görüldüğü bölgeler temkinli bir biçimde değerlendirilmelidir. Aşırı soğuk ve rüzgar meydan bölgeler tercih edilmemelidir. Şeftali bahçesi kurulacak arazide daha önce bir sürü senelik bitkiler yetiştirilmişse, bunların kökleri ve parçaları araziden iyice temizlenmelidir. Daha önce yetiştirilmiş bir sürü senelik bitkiler nedeniyle arazide toprak yorgunluğu olabilmektedir. Bu sebeple temizlenen arazide 2-3 yıl civarı değişik tarla bitkilerinin yetiştirilmesi uyumlu olur. Şayet arazide daha önce şeftali ağaçları yetiştirilmişse, toprağı dinlendirme işlemi kesinlikle yapılmalıdır. Zaman kaybetmek istenmiyorsa, şeftali fidanları daha önce sökülen ağaçların yerlerine değil, bunların ara boşluklarına dikilmelidir. Dikimden evvelki yaz ve sonbahar aylarında bahçe arazisi dikim için hazırlanır. Toprak önce derin olarak sürülür. Sebep görülürse ikinci kez versiyon yapılır. Dikimden önce sonbaharda bir toprak tahlili yaptırılması, eksik görülen besin elementlerinin destek edilmesi için bir basit gübrelemenin inşa edilmesi tavsiye edilir. Gübrelemeden sonra, verilen gübrelerin toprağa gömülmesi için, toprağın yeniden sürülmesi, diskaro ya da tırmıkla toprak yüzeyinin düzlenmesi gerekir. Tür seçimi pazarda tutulan ve yüksek fiyatla satılan çeşitler olmalıdır. Arazi büyükse, bahçeye değişik vakitlerde olgunlaşan birden çok tür dikilebilir. Tür seçiminde bölgedeki denetim kuruluşlarından destek alınmalıdır. Dikim şeftali bahçeleri çoğunlukla bir yaşlarındaki aşılı fidanlarla kurulur. Fidanların yaşı ya da gelişim kuvveti arttıkça, dikimden sonra tutma oranı azalır.